Paviljoens en patio’s | Luanda (AO) | 2010

Een woning wordt georganiseerd als een sequentie van patio’s die het sociale leven van het gezin vormgeeft. 

Programma 
Residentieel

Oppervlakte
Perceel 250 m2/ 100m2 bebouwd

Status
Prijsvraaginzending 

 

Voor een stedelijke uitbreiding in de buitenwijken van Luanda, dat is gebaseerd op een grid van 250 x 50 meter, is men op zoek naar een prototype van een woning voor een gezin van 7-9 personen op een perceel van 10 x 25 meter. De woning moet betaalbaar zijn en met de beschikbare middelen die op de locatie aanwezig zijn kunnen worden gebouwd. 

De situatie

De buitenwijken van Luanda worden getypeerd door een laissez-faire stedenbouw die weliswaar gekaderd wordt door een streng stedenbouwkundig grid, maar waar de woningen weinig rekening met elkaar lijken te houden en waar de straten uitgerust noch uitnodigend zijn. De enige veilige en controleerbare ruimte is het eigen perceel. Deze wordt dan ook in de regel met een muur afgeschermd zodat de wijk een aaneenschakeling vormt van anonieme muren met hierbinnen private domeinen die geen relatie met elkaar aangaan. 

Eén huis…. een gemeenschap

Het programma van 100m2 is verdeeld in drie gebouwtjes met in één de keuken en de sociale ruimte en in de andere twee de slaapkamers (1). Deze zijn vervolgens zodanig op het perceel van 250m2 geplaatst  dat een aaneenschakeling van patio’s als tussenruimtes ontstaat (2-3) welke door een continue muur wordt begeleidt die zodoende de belangrijkste sociale ruimte definieert (4-5). 

Kleine gemeenschappen (denk aan grote families) kunnen verschillende naastgelegen percelen aan elkaar koppelen zodat een aaneengeschakeld geheel van patio’s ontstaat dat een groep op een grotere schaal organiseert. Zodoende kan een sterke gemeenschap ontstaan waarin men verschillende functies met elkaar deelt (6-8). 

Dit idee kan vervolgens worden doorgetrokken over een volledig bouwblok om zodoende verschillende manieren van samenleven en collectiviteit mogelijk te maken. Binnen het stringente grid ontstaat zodoende een organisch geheel van sociale ruimten (9-10). 

 

In analogie met de omgeving stellen wij voor om het perceel van 10 x 25 meter af te schermen met een muur in betonsteen, het materiaal dat ter plaatse  gemakkelijk te vinden is. Hiermee wordt een duidelijke binnenwereld gecreëerd. 

Binnen in het perceel wordt het programma van leefruimten, keuken en slaapkamers verdeeld over drie paviljoens die zodanig over het perceel verdeeld zijn dat deze een sequentie van patio’s creëren. De patio’s vormen het hart van de woning waar zich het sociale leven voornamelijk afspeelt. De patio’s hebben ieder hun eigen programma en hun eigen mate van intimiteit. De eerste patio is de meest publieke ruimte waaraan de keuken en de leefkamer grenzen. De tweede patio is de meer private ruimte met hier rondom de slaapkamers. De derde en achterste patio vormt de groentetuin. 

 

De daken steken steeds uit over de paviljoens zodat deze een overdekte buiten ‘hal’ vormen doorheen de patio’s die de verschillende binnenruimtes met elkaar verbindt. Tegelijk vormen deze overstekende daken schaduw in de patio’s. 

 

Plaatsgebonden

De voorgestelde materialisatie en bouwtechnieken zijn gebaseerd op het idee dat deze woningen gemakkelijk en goedkoop in Luanda moeten kunnen worden gebouwd. Er is gekozen voor passieve technische ingrepen en solide stapelbouw. De woningen zijn zeer helder qua opbouw en hebben enkel een gelijkvloers. Hierdoor zijn de constructies gemakkelijk gehouden en geeft het direct ook de mogelijkheid tot toekomstige expansie in de hoogte. 

Opbouw

Het gebouw wordt volledig opgebouwd uit holle betonstenen die gemakkelijk kunnen worden gestapeld. Op een hoogte van 2,3 meter wordt een doorlopende betonnen ter plaatse gestorte latei geplaatst die alle gevelopeningen opvangt en het lichtgewicht dak bevestigd. 

Het dak is opgebouwd als een vakwerkstructuur van aan elkaar gelast dunnen betonstalen staven. Er wordt een metalen golfplaat voorzien aan de onder- en bovenzijde van deze vakwerkstructuur waardoor een ventilerende spouwconstructie ontstaat dat op een passieve wijze bijdraagt aan een behagelijke koele binnenruimte.